Festiwal Gier Tradycyjnych w Lousie

W poprzednim wpisie wspominałem o festiwalu gier tradycyjnych w portugalskiej miejscowości Lousa. To niezwykłe wydarzenie odbywa się tu regularnie. W tym roku zapowiadano kiepską pogodę, ale aura okazała się dla nas łaskawa, i do tego górskiego miasteczka przyjechało ok. 1200 uczestników.

W 17. edycji Igrzysk Parafialnych (Jogos da Freguesia) Lousa i Vilarinho (oficjalna nazwa wydarzenia) wzięły udział m.in.:

• dzieci i młodzież z pobliskich szkół,
• osoby dorosłe,
• licznie zgromadzone osoby starsze,
• osoby niepełnosprawne intelektualnie,
• osoby niepełnosprawne fizycznie, m. in. poruszające się na wózkach inwalidzkich,
• uczestnicy Projektu Opportunity, o którym pisałem tutaj.

Na wszystkich czekało wiele ciekawych gier tradycyjnych, pochodzących nie tylko z Portugalii, ale też z innych krajów. Niektóre z nich są znane na całym świecie.

Jogo do Burro

Jedną z gier rzutnych, znanych i dosyć popularnych w Portugalii, jest Jogo do Burro, czyli dosł. Gra w Osła 🙂 Polega ona na rzucaniu płaskimi, metalowymi kółeczkami do otworów w drewnianej platformie. Są rozmaite odmiany tej gry. Chodzi w niej generalnie o jak najczęstsze trafianie do otworów, które są różnie punktowane. Trzeba zdobyć jak najwięcej punktów. W niektórych odmianach na tarczy widnieje wizerunek osiołka. Jeśli się w niego trafi, traci się wszystkie punkty i zaczyna od nowa.

Podobną do Jogo do Burro była prosta gra rzutna, polegająca na próbie strącenia drewnianego kołeczka, stojącego na pniu drzewa, za pomocą rzutu małym, metalowym, pustym w środku pierścieniem.

La Balle Assise, czyli Piłka Siedząca

To tradycyjna gra, znana we Francji, ale też w innych krajach.

Trzeba wyznaczyć ograniczone pole gry o wielkości zależnej od liczby graczy. Nie ma tu drużyn – każdy rywalizuje indywidualnie. Jeden z graczy rozpoczyna grę, starając się trafić piłką któregoś ze współgraczy. Nie może jednak poruszać się z piłką w ręku – rzuca z miejsca, w którym zaczął grę. Jeśli trafi któregoś z graczy, musi on lub ona usiąść na ziemi. Kontynuuje grę w pozycji siedzącej, starając się przechwycić piłkę, rzucaną w innych graczy. Jeśli mu się to uda, może wstać i kontynuować grę w pozycji stojącej.

Przed trafieniem chroni złapanie piłki – gracz, który ją złapie, i nie upadnie ona na ziemię, nie musi siadać, tylko kontynuuję grę, rzucając w innych uczestników.

Jeśli piłka spadnie na ziemię, nie trafiając nikogo, każdy gracz może ją podnieść i kontynuować rozgrywkę.

Stojący gracze nie mogą podawać piłki siedzącym uczestnikom.

Gra kończy się, gdy zostanie tylko jeden gracz stojący – zwycięzca.

Warianty:

• można też grać drużynowo – dzielimy uczestników na dwie lub trzy drużyny. Ich członkowie mogą wtedy ze sobą współpracować, np. podając sobie piłkę i celować nią w graczy pozostałych drużyn. Trzeba tylko uważać, żeby nie upuścić podawanej piłki. Gracz, który to zrobi, też musi usiąść. Ostatnia drużyna, w której choć jeden gracz stoi, wygrywa mecz.

• w innej wersji – kiedy siedzący gracz złapie piłkę, wstaje i musi trafić piłką w innego gracza – dopiero wtedy jest wolny. Jeśli nie trafi nikogo, musi usiąść ponownie.

Wskazówka: do gry warto używać miękkiej piłki, np. z gumy, pianki lub gąbki.

“Narty zespołowe”

Znana w wielu miejscach świata zabawa, polegająca na próbie przemieszczenia się na drewnianych listwach, przypominających narty. Kilka osób ustawia się na narcie, jedna za drugą, wkładając stopy w paski stabilizujące, przypominające nieco narciarskie wiązania. Pierwsza osoba w rzędzie chwyta za przymocowane do narty sznurki. Na znak startu drużyna stara się przemieścić razem do mety, co jest dosyć trudne – potrzeba tu odpowiedniej współpracy między uczestnikami. Zdarzają się wywrotki. Dzięki odrobinie współzawodnictwa oraz zabawnym sytuacjom, zdarzającym się podczas próby przemieszczenia się razem na narcie, ta zabawa dostarcza jej uczestnikom sporo radości 🙂

Trzeciak

Kolejna zabawa znana w wielu krajach pod różnymi nazwami. W Polsce mówimy na nią m. in. właśnie Trzeciak. Uczestnicy ustawiają się w kręgu, parami, jeden za drugim w każdej parze, jak na zdjęciu poniżej. Wybieramy jednego goniącego i jednego uciekającego. Na znak startu osoba goniąca rzuca się w pościg za uciekającą. Ta druga biega dookoła reszty uczestników. Może się schronić, stając za lub przed którąś z par. Wtedy uczestnik z tej pary, będący dalej od osoby, która “schroniła się” w tym miejscu, musi zacząć ucieczkę. Stara się ponownie schronić, poprzez stanięcie za lub przed którąś z par. Wtedy ponownie osoba dalej od niego musi uciekać. Jeśli goniący złapie uciekającego, wybieramy nową parę do pościgu i możemy kontynuować zabawę.

Les Boules

Znaną grą rzutną, bardzo popularną we Francji, jest les boules (Bule). Istotą gry jest umieszczenie za pomocą rzutu lub kulnięcia swojej kuli jak najbliżej tzw. jacka lub świnki (fr. le cochonnet), którą wyrzuca się na początku gry. Boules mają wiele odmian, gra się różną liczbę rund. Wygrywa ta osoba, która uzyska najwięcej punktów, przyznawanych za umieszczenie swojej kuli bliżej jacka, niż kule przeciwnika lub przeciwników. Podobną grą do boules jest opisana przeze mnie m. in. tutaj Boccia, która świetnie sprawdza się jako sport osób o różnym stopniu i rodzaju niepełnosprawności. To ciekawa, wciągająca gra taktyczna, dobra dla wszystkich.

Skakanka

Podczas festiwalu gier w Lousie nie zabrakło też znanej na całym świecie skakanki. Dwie osoby, trzymając za końce skakanki, kręciły nią, a inni uczestnicy przeskakiwali. Bawiły się zarówno dziewczynki, jak i chłopcy, nie tylko dzieci, ale też młodzież. Skakanka dostarcza uczestnikom sporo radości, o którą chodzi w zabawach i grach tradycyjnych.

Znaczenie festiwalu

Jak już wspominałem tutaj, w 2022 roku festiwal gier tradycyjnych w Lousie był jednym z ważnych wydarzeń praktycznych w ramach projektu “Opportunity”.

Wzięło w nim udział ok. 1200 uczestników – dzieci, młodzież, osoby dorosłe, dziewczynki i chłopcy, osoby pełno i niepełnosprawne, liczne grono osób starszych.

Wszyscy grali RAZEM w gry tradycyjne.

Tego typu gry okazało się po raz kolejny bardzo ważnym i praktycznym narzędziem, służącym m. in.:

•  integracji społecznej osób pełno i niepełnosprawnych, 
• działaniom na rzecz równości płciowej przez wspólny udział w grach tradycyjnych,
• integracji dzieci i młodzieży ze swoimi rówieśnikami, wspólnie dobrze się bawiąc,
• podnoszeniu poziomu aktywności fizycznej – tak ważnej dla zdrowia nas wszystkich,
• dostarczaniu po prostu radości i dobrej zabawy – niezwykle istotnej we współczesnych czasach.