W części pierwszej mojego wpisu o spotkaniu online Komisji Europejskiej z UNESCO i ekspertami sportów tradycyjnych, pisałem m. in. o tym:
- dlaczego Komisja Europejska wspiera już i docenia sporty tradycyjne,
- o specjalnej organizacji, zajmującej się tą niezwykłą tematyką – Europejskim Stowarzyszeniu Sportów i Gier Tradycyjnych (ETSGA),
- co możemy zrobić dla rozwoju tych sportów na co dzień,
- oraz o roli i wsparciu UNESCO w promowaniu sportów tradycyjnych.
Można o tym przeczytać TUTAJ.
Poniżej kontynuacja tego wpisu.
Jak dotrzeć do osób decyzyjnych, tworzących politykę w zakresie rozwoju sportu?
Podczas spotkania KE, UNESCO i ekspertów sportów tradycyjnych (TSG), poruszono m. in. trudny, ale ważny temat: jak można dotrzeć i przekonać osoby decyzyjne na różnych poziomach tworzenia polityki w zakresie sportu do docenienia i promowania sportów tradycyjnych.
Prezydent Europejskiego Stowarzyszenia Sportów i Gier Tradycyjnych (ETSGA) – Pere Lavega – podkreślił tu ponownie, że TSG to przede wszystkim niematerialne dziedzictwo kulturowe całej ludzkości. Rozmawiając z decydentami, trzeba zatem, m.in.:
- podkreślać ich wartości, które są nadal bardzo aktualne!
- starać się o wprowadzenie TSG do priorytetów Programu Unia Europejska 2030,
- podkreślać ich znaczenie jako dobrego narzędzia integracji, np. uchodźców oraz ludzi młodych (zob. projekt Erasmus+ Sport pt. BRIDGE).
Jean-Francois Laurent zaproponował:
- zwrócenie się do nowego Komisarza ds. Europejskiego Stylu Życia,
- wprowadzanie TSG nie tylko do sportu, ale też do innych dziedzin kultury oraz
- bardzo ważne w przekonywaniu decydentów politycznych – praktyczne zaangażowanie – trzeba ich po prostu zaprosić do gry!
Jak zatem zachować i promować sporty i gry tradycyjne?
Podsumowując, Pere Lavega podkreślił, że należy:
- ustalić konkretne cele rozwoju TSG,
- zaprezentować różnym decydentom dowody na wartość tych sportów dla zdrowia, integracji społecznej, dziedzictwa kulturowego etc.,
- połączyć teorię z praktyką!
- włączyć do wspólnych działań także mniejsze organizacje, żeby systematycznie rozszerzać zasięg współpracy.
TSG to po prostu inny rodzaj sportów, niż sport widowiskowy. O co innego w nich chodzi i należy do akcentować.
Jean-Francois Laurent: TSG muszą być praktykowane. Nie możemy się ograniczać do zamykania ich w muzeach jako eksponatów! Należy kontynuować rozwój organizacyjny tych gier i sportów na różnych poziomach.
TSG to nie tylko sport, to też kultura, część europejskiego i światowego dziedzictwa!
Przestawiciel UNESCO podkreślił, że należy wejść na poziom globalnego rozwoju, współpracy między organizacjami i rządami – wymieniać dobre praktyki w tym zakresie.
Jednocześnie nie należy zapominać o poziomie lokalnym – edukacja w tym zakresie (!), promocja, udostępnianie licznym grupom docelowym, w tym m. in.:
- migrantom/uchodźcom,
- kobietom (które już je oczywiście praktykują, ale może być ich więcej),
- przedstawicielom rdzennych społeczności na danym terenie etc.
Należy do tego także dodać rozwój badań naukowych nad sportami tradycyjnymi oraz podejście oddolne – od poziomu lokalnego.
Celia Marcen zaznaczyła, że potrzebne są:
- współpraca,
- innowacyjne podejście,
- pozyskanie i włączanie w działania większej liczby wolontariuszy,
- oraz po prostu słuchanie dzieci – to w końcu one często wiedzą najlepiej, w co chcą grać i w co się bawić!
Wystąpienie prof. Małgorzaty Bronikowskiej:
Na koniec spotkania, ze specjalną prezentacją wystąpiła Pani Profesor AWF Poznań Małgorzata Bronikowska, ekspertka TSG.
Zwróciła ona uwagę na ogromny potencjał sportów tradycyjnych. TSG to:
- wartościowe pozostałości naszej historii, kultury i dziedzictwa,
- pomagają one zrozumieć kultury lokalne, ich historię, zwyczaje poprzez lokalne sporty i gry,
- rozwijają zdolności motoryczne – typowe dla konkretnych społeczności kulturowych. Możemy się tego uczyć, obserwując lokalne gry tradycyjne.
- Sporty i gry tradycyjne łączą w sobie 3 ważne wymiary:
a) biologiczny/fizyczny,
b) psychologiczny,
c) edukacyjny.
- przykładem dobrych praktyk w zakresie promocji i rozwoju TSG jest międzynarodowy projekt Recall Games: Games of the Past, Sports for Today,
- innym przykładem dobrych praktyk w omawianym zakresie są działania edukacyjne i praktyczne w Polsce (na uniwersytetach, w szkołach etc.) i za granicą,
- rośnie także znaczenie i praktyczne wykorzystanie TSG w fizjoterapii,
- ważna jest też międzypokoleniowa wymiana doświadczeń sportowych: Młodzi dla seniorów, seniorzy dla młodych,
- inny jeszcze przykład praktyczny to projekt badawczy, w którym prelegentka z zespołem badawczym udowodniła, że sporty i gry tradycyjne mają pozytywny wpływ na podwyższenie poziomu właściwej aktywności fizycznej u kobiet po mastektomii.
Podsumowanie
Wiele już padło w przeszłości takich słów. Nie zawsze szły za nimi jednak czyny.
Zdaniem Komisji Europejskiej – sporty i gry tradycyjne świetnie wpisują się w motto Unii Europejskiej: Zjednoczeni w różnorodności.
Mają mieć one także swoje miejsce w nowym programie Erasmus+ Sport 2021-2027.
Mam zatem nadzieję, że tak będzie.
Walory sportów i gier tradycyjnych: zdrowotne, społeczne, edukacyjne, kulturowe, turystyczne, pomagające integrować i budować pozytywne, pokojowe relacje na świecie są NIEZAPRZECZALNE.
Te gry są po prostu DOBRE DLA LUDZI.
Ich rozwój to szansa i nadzieja dla nas wszystkich.