Kapela – polska gra tradycyjna rodem z Kociewia

gry tradycyjne to wspaniała rozrywka rodzinna

Kapela – dawna zabawa kociewskich pasterzy

Kapela to nie tylko określenie zespołu muzycznego – to także nazwa dawnej, polskiej gry tradycyjnej, która obecnie powraca do łask.

Nazwa pochodzi od włoskiego słowa capella, czyli kapliczka. Dawniej grali w nią pasterze na Kociewiu (Pomorze). Do gry używali kamieni polnych, których nie brakowało w tych okolicach.

Jak się gra w kapelę?

Kapela polega na tym, że jedna osoba, pełniąca rolę Kapelmistrza/Kapelmistrzyni, staje na środku pola gry z czapką/kapeluszem na głowie i ustawia obok siebie małą budowlę z kamieni, jeden na drugim. Przypomina ona kapliczkę, stąd właśnie nazwa gry.

Wokół Kapelmistrza ustawia się 8 zawodników (ich liczbę można oczywiście zmienić), którzy tworzą okrąg. Każdy z nich ma w ręku drewnianą kulę (dawniej kamień).

Jeden z graczy na obwodzie rozpoczyna grę, rzucając bądź kulając swoją kulę w kierunku kamiennej kapliczki, tak żeby ją przewrócić. Jeśli mu się to uda, biegnie następnie po swoją kulę i wraca z nią tą samą drogą na swoje miejsce.

W tym samym czasie zadaniem Kapelmistrza bądź Kapelmistrzyni jest odbudowanie kapliczki, a następnie rzut czapką/kapeluszem, który ma na głowie, w biegnącego po swoją kulę gracza. Jeśli go trafi, zanim ten wróci z kulą na swoje miejsce, osoba trafiona staje się nowym Kapelmistrzem. Jeśli nie trafi lub nie zdąży odbudować kapliczki (albo kamienie w trakcie gry spadną), Kapelmistrz pozostaje na swoim miejscu, a kapliczkę próbuje rozbić rzutem kulą kolejna osoba, stojąca na obwodzie.

Nie ma tu w zasadzie wygranych ani przegranych. Po każdej kolejce Kapelmistrz albo się zmienia i staje się jednym z graczy na obwodzie bądź nie i dalej pełni swoją rolę, aż do trafienia kogoś czapką. Można grać do momentu, aż rozgrywka się nie znudzi lub spontanicznie wymyślić inny sposób jej zakończenia.

Kapela to wesoła, tradycyjna zabawa, dobra dla całych rodzin. Daje sporo radości z biegowej rywalizacji między Kapelmistrzem a graczami z obwodu.

kapela - polska gra tradycyjna
Kapela – rywalizacja między Kapelmistrzem a graczem z kulą

Kapela w Polsce i za granicą – dla dzieci, całych rodzin i wszystkich chętnych

polską grę tradycyjną pokazywaliśmy w wielu miejscach, m. in. na opisanych przeze mnie wcześniej Światowych Igrzyskach Sportów Tradycyjnych na Litwie.

Cieszyła się sporą popularnością jako prosta zabawa biegowa dla dzieci i dorosłych.

kapela - polska gra tradycyjna
Kapela podczas igrzysk na Litwie

Kapelę pokazywaliśmy też wielokrotnie w Polsce, m. in. w Poznaniu podczas Jarmarku Świętojańskiego czy Dnia Dziecka, a także na imprezie sportowej na warszawskiej Agrykoli. Dzieci bawiły się wówczas świetnie, bo dla nich to była dobra okazja, żeby spróbować czegoś nowego a jednocześnie aktywnie i wesoło spędzić czas.

polska gra tradycyjna kapela
Dzieci grają w kapelę na warszawskiej Agrykoli

Kapela była także jedną z propozycji podczas organizowanej przeze mnie w 2018 roku imprezy pt. Ogród Gier i Zabaw w Wielkopolskim Parku Etnograficznym. Tu charakterystyczny był udział całych rodzin.

Zabawa i szczypta rywalizacji między rodzicami a dziećmi przyniosła wszystkim dużo radości.

gry tradycyjne to wspaniała rozrywka rodzinna
Kapela – polska gra dla całych rodzin

Kapela już wkrótce przy Bramie Poznania

W kapelę będzie można też zagrać już niebawem, 22 czerwca br. przy Bramie Poznania, gdzie jako Inspirowany Sportem znów będę oferował możliwość zagrania w tę i inne sporty tradycyjne (w tym polską pierścieniówkę) wszystkim chętnym.

Szczegóły niedługo tutaj

Kapela to dobra zabawa dla wszystkich

Kapela to prosta, wesoła zabawa biegowa, wywodząca się z polskich tradycji pasterskich, a obecnie wracająca do łask jako atrakcyjna forma ruchowa dla dzieci, dorosłych i całych rodzin.

About the author

Nazywam się Bartosz Prabucki i jestem pasjonatem sportów, gier i zabaw. Prowadzę bloga Inspirowany Sportem.

Comments

  1. Co rocznie organizowane sa mistrzostwa świata na Kociewiu w Kapele. Mistrzostwa organizowane są w Szlachcie (gmina Osiwczna). Rozgrywki prowadzone sa co rok w ostatnią sobote lipca danego roku.

    1. Tak, oczywiście. Cieszę się, że ta tradycja jest nadal kontynuowana. Kapela to bardzo ciekawa zabawa, warta promowania i praktycznego angażowania w nią dzieci i dorosłych.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *